Nie chodzi nam o pyszne ciasteczka, które widzicie na zdjęciu powyżej, choć jedna z wersji mówi, że to właśnie od nich wzięła się nazwa tych małych internetowych plików – a dokładniej z bajki o Jasiu i Małgosi, którzy aby znaleźć drogę powrotną do domu rozrzucali za sobą okruszki.
Według innych wersji nazwa “ciasteczka” (ang. cookies) pochodzi od chińskich ciasteczek z wróżbą oraz imienia misia z amerykańskiego programu z lat 60. i 70. Jednakże Lou Montulli, twórca tych plików, odcinał się od tych opowieści – angielskie “cookie” jest popularnym informatycznym terminem, który idealnie oddawał charakter ich działania.
Czym są ciasteczka?
Ciasteczka to małe fragmenty tekstu (ciąg cyfr i liter), które są wysyłane z odwiedzanej przez nas strony internetowej do przeglądarki. Informacja ta jest zapisywana na naszym urządzeniu i wysyłana z powrotem za każdym razem, gdy odwiedzamy daną stronę. Mechanizm ich działania wynalazł w 1994 roku Montulli, wówczas pracownik firmy Netscape Communications.
Ciasteczka można podzielić na dwie główne grupy:
- ciasteczka sesyjne (tymczasowe), które są przechowywane na urządzeniu użytkownika do zakończenia sesji, czyli wylogowania z serwisu lub zamknięcia przeglądarki,
- ciasteczka stałe, które są przechowywane na urządzeniu przez czas określony w pliku.
Do czego służą ciasteczka?
Zastosowanie plików cookies jest szerokie: od zapamiętywania naszego loginu i hasła do umożliwiania ciągłego udoskonalania i optymalizacji serwisów. Warto wiedzieć, że ciasteczka:
- “zapamiętują” informacje dotyczące m.in. naszych danych do logowania czy produktów w “koszyku”, dzięki czemu nie musimy ich ponownie wpisywać po przejściu na podstronę oraz po zamknięciu serwisu,
- zapisują nasze preferencje dotyczące wyglądu strony (np. język, kolor),
- dostosowują treści (teksty, grafiki, reklamy itp.) do naszych zainteresowań i preferencji,
- zapisują w jaki sposób użytkownicy korzystają ze strony, pozwalając na dostosowywanie serwisu do ich zachowań i oczekiwań,
- rozpoznają na jakim urządzeniu wyświetlana jest strona i dostosowują jej układ oraz wygląd odpowiednio do urządzenia (np. wersje mobilne strony na smartfony lub tablety).
Zapisywane w ciasteczkach dane pozwalają także na dostosowywanie prezentowanych reklam indywidualnie do użytkownika. Każda reklama, również w Internecie, ma określony target, czyli grupę osób, do których kierowany jest konkretny produkt. Grupy docelowe są opisywane za pomocą wielu kryteriów takich jak płeć, wiek, miejsce zamieszkania, wykształcenie, sposób spędzania wolnego czasu czy zainteresowania. Na podstawie naszych zachowań w sieci dobiera się reklamy, które zostaną nam wyświetlone. Działa to z korzyścią dla obu stron, dzięki temu co prawda otrzymujemy reklamy ale jest większa szansa, że będą prezentowały to co nas interesuje.
Dyrektywa UE a stosowanie ciasteczek
W 2013 roku weszła w życie regulacja Unii Europejskiej, w efekcie prowadząca do zmian w ustawie Prawo telekomunikacyjne, która nałożyła na wszystkich właścicieli witryn internetowych obowiązek informowania o stosowaniu mechanizmów służących do gromadzenia danych o użytkownikach, w tym także o ciasteczkach.
W Polsce, w przeciwieństwie do niektórych państw członkowskich, użytkownik nie musi wyrażać zgody na stosowanie cookies – komunikaty na stronach mają jedynie informacyjny charakter.
Jeśli nie chcemy, by nasza aktywność w sieci była zapisywana, możemy zarządzać plikami cookies lub całkowicie je wyłączyć w przeglądarce. Większość z nich domyślnie wyraża zgodę na stosowanie ciasteczek, w związku z czym należy zmienić ustawienia przeglądarki. Warto jednak pamiętać, że poprawne działanie wielu stron jest zależne od plików cookie i takie działania mogą prowadzić do braku możliwości korzystania z niektórych funkcji strony lub całego serwisu.